Γιατί, άραγε, επιμένουν στη θρησκευτική ουδετερότητα

Η υιοθέτηση μιας τέτοιας διάταξης θα αποτελούσε πράξη ασέβειας αλλά και ιστορικής αμνησίας

 

Από τον 

Κωνσταντίνο Χολέβα*

 

Διαφωνώ με την πρόταση της κυβερνήσεως να ενταχθεί στο Σύνταγμα της Ελλάδος διάταξη η οποία θα αναφέρεται στη «θρησκευτική ουδετερότητα» του κράτους. Οι λόγοι είναι οι ακόλουθοι:

 

1. Μία τέτοια διάταξη θα αποτελούσε πράξη ασέβειας και ιστορικής αμνησίας. Οι ελευθερωτές της πατρίδας μας το 1821 ήθελαν μία Ελλάδα άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ορθοδοξία. Αυτό εξέφρασαν με το Προοίμιο των Επαναστατικών Συνταγμάτων, το οποίο επικαλείται την Αγία Τριάδα και το οποίο υπάρχει και στο ισχύον Σύνταγμα. Ηδη από τα Συντάγματα των τοπικών και Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος κατοχυρώνεται η Ορθόδοξη Εκκλησία ως επικρατούσα θρησκεία, με παράλληλη κατοχύρωση των δικαιωμάτων των άλλων θρησκειών. Το ελληνικό κράτος δεν πρέπει να αγνοήσει τα ιδανικά των ιδρυτών του.

 

2. Η Ορθοδοξία είναι θεμελιώδες στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας. Το δηλώνει ο πρώτος μας κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, όταν γράφει σε Ευρωπαίους πολιτικούς ότι τα κύρια στοιχεία του ελληνικού έθνους είναι η ορθόδοξη πίστη και η γλώσσα των πατέρων μας. Το πιστεύουν ακόμη και ξένοι μελετητές του Ελληνισμού, όπως ο αείμνηστος Γάλλος ελληνιστής Ζακ Λακαριέρ, ο οποίος δήλωσε: «Στην Ορθοδοξία ο Ελληνας νιώθει σαν στο σπίτι του». Το καταδεικνύουν και πολύ πρόσφατες δημοσκοπήσεις, στις οποίες το 74% των ερωτηθέντων αποδέχεται ότι η Ορθοδοξία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ταυτότητα των Ελλήνων.

 

3. Η ρήτρα περί θρησκευτικής ουδετερότητας είναι περιττή, αφού υπάρχει το άρθρο 13 του Συντάγματος, το οποίο προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία όλων των πολιτών, όποια θρησκεία και αν ακολουθούν. Πρόκειται για έννοια πολύ ισχυρότερη από την ανεξιθρησκία. Ενα ανεξίθρησκο κράτος απλώς δεν διώκει τα άλλα θρησκεύματα. Ενώ ένα κράτος με θρησκευτική ελευθερία προβαίνει σε θετικές ενέργειες, ώστε όλοι οι πολίτες του να θρησκεύουν ελευθέρως και ακωλύτως, αρκεί να σέβονται τους νόμους.

 

4. Η θρησκευτική ουδετερότητα σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη έχει προκαλέσει προβλήματα. Επί παραδείγματι, στη Γαλλία ισχύει από το 1905 νόμος ο οποίος επιβάλλει τον πλήρη διαχωρισμό των κρατικών λειτουργιών από το θρησκευτικό φαινόμενο. Πρόκειται για συνέπεια της Γαλλικής Επανάστασης, η οποία στράφηκε κατά των ρωμαιοκαθολικών κληρικών. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχουν αναφορές περί χριστιανισμού στα δημόσια σχολεία και οι μαθητές δεν μπορούν π.χ. να κατανοήσουν σημαντικά καλλιτεχνικά ή λογοτεχνικά έργα με χριστιανική θεματολογία. Το ουδετερόθρησκο δημόσιο σχολείο της Γαλλίας παράγει αποφοίτους οι οποίοι αγνοούν τις χριστιανικές ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

 

5. Η ρήτρα περί θρησκευτικής ουδετερότητας δεν είναι κατ’ ανάγκην εγγύηση υπέρ της δημοκρατίας. Ο Κεμάλ Ατατούρκ επέβαλε τη θρησκευτική ουδετερότητα (laik), αλλά η Τουρκία ουδέποτε έως σήμερα σεβάστηκε τα ανθρώπινα δικαιώματα.

 

Επομένως, το άρθρο 3 του Συντάγματος πρέπει να παραμείνει ως έχει.

 

*Πολιτικός επιστήμων