Μεγάλη Παρασκευή στη Ναύπακτο: Όταν το έθιμο συναντά την ιστορία

Το Πάσχα έφτασε. Η μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης κορυφώνεται και όλη η Ελλάδα είναι έτοιμη να γιορτάσει παραδοσιακά. Τα έθιμα κάθε τόπου είναι πολλά και ξεχωριστά προσδίδοντας στις σπουδαίες αυτές ημέρες ένα επιπλέον αίσθημα κατάνυξης.
Μερικά από τα έθιμα είναι πασίγνωστα, όπως αυτό των Μπότηδων στην Κέρκυρα και ο ρουκετοπόλεμος στο Βροντάδο της Χίου.
Από την άλλη, οι Επιτάφιοι της Μεγάλης Παρασκευής είναι μοναδικοί σε χρώματα και αρώματα, που αναδίδονται από τα υπέροχα άνθη των λουλουδιών.

Η Ναύπακτος αποτελεί το πιο φωτεινό παράδειγμα μοναδικού εθίμου τη Μεγάλη Παρασκευή. Είναι εκεί όπου τα θρησκευτικά έθιμα ενώνονται με την ιστορική κληρονομιά του τόπου δημιουργώντας μια εικόνα μαγική.

Το έθιμο έχει ρίζες στην τουρκοκρατία όταν οι Χριστιανοί κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Η παραθαλάσσια πόλη της Αιτωλοακαρνανίας με σήμα κατατεθέν το λιμάνι της απέχει μόλις τρεις ώρες από την Αθήνα και είκοσι λεπτά από την Πάτρα.Το λιμάνι έχει σχήμα πετάλου. Οι δύο βραχίονες του κάστρου, οι οποίοι ξεκινούν από την κορυφή του λόφου καταλήγουν στη θάλασσα, όπου με δύο πύργους κλείνουν την είσοδο του λιμανιού.

Μεγάλη Παρασκευή απόψε και ο διακόπτης του ηλεκτροφωτισμού της πόλης σβήνει λίγο μετά τις 9μ.μ. Τότε είναι η ώρα που αρχίζει η περιφορά των δύο επιτάφιων που  διασχίζουν τους δρόμους της πόλης με πένθιμη μουσική υπόκρουση, η πομπή σταματά για λίγο στην πλατεία του φλεγόμενου λιμανιού και μόλις αποχωρήσει και ο ουρανός γεμίζει από πυροτεχνήματα.

Έτσι, μόλις οι Επιτάφιοι φύγουν από το λιμάνι, αρχίζουν τα πυροτεχνήματα φωτίζοντας τον ουρανό με χρώματα.Το συγκεκριμένο έθιμο συνδέεται με την εποχή της τουρκοκρατίας και τις προσπάθειες του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει τουρκική ναυαρχίδα.Η υποβλητική ατμόσφαιρα μέσα από τις φλόγες, τους ύμνους και τους ήχους της φιλαρμονικής, δημιουργούν αίσθηση πραγματικής κατάνυξης. Ένα κατανυκτικό υπερθέαμα με το «φλεγόμενο» λιμάνι κατά την ώρα της περιφοράς των επιτάφιων, προσελκύει επισκέπτες από όλη τη χώρα κάθε χρόνο.

Το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής στη Ναύπακτο ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘50. Η πολυπληθής τότε ομάδα των ψαράδων του λιμανιού έδινε το δικό της στίγμα στη σημαντική αυτή ημέρα για την χριστιανοσύνη. Κατά την περιφορά των δύο επιταφίων (σ.σ. Αγίου Δημητρίου και Αγίας Παρασκευής), «στόλιζαν» τις πολεμίστρες του λιμανιού με εκατοντάδες αναμμένες δάδες προσδίδοντας έτσι μια επιπλέον κατανυκτική πινελιά στο ήδη πένθιμο κλίμα.

Την ιδιωτική αυτή πρωτοβουλία σύντομα αγκάλιασε ο Δήμος Ναυπάκτου και στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας ξεκίνησε τον εμπλουτισμό της με την προσθήκη πυροτεχνημάτων, ενώ στην μέση της εισόδου του λιμανιού τοποθετείται ένας μεγάλος φλεγόμενος σταυρός.

Το όλο υπερθέαμα που σε λίγες ώρες θα συμβεί στη Ναύπακτο είναι πραγματικά ένας σημαντικός λόγος απόδρασης στην όμορφη αυτή πόλη. 

Αλεβίζος Χρήστος