«Το ορθόδοξο παράδοξο»

Η νηστεία ξεκίνησε και κάποιοι από μας έχουμε ξεκινήσει την αποχή από κάποιες ομάδες τροφίμων, όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τυριά, αυγά, ψάρια, κάποιοι ακόμη και από το λάδι, ως ένδειξη μεγίστης αφοσίωσης. Η αποχή και από το λάδι ονομάζεται διατροφικά ξηροφαγία. Πόσοι από μας όμως έχουμε αναρωτηθεί, «Γιατί να επιτρέπεται η κατανάλωση ελιών αλλά όχι του λαδιού κατά την εφαρμογή της ξηροφαγίας;». Υπάρχει κάποιος λόγος που απέχουμε από το λάδι αλλά όχι από την ελιά; Ή είναι ένα απλό απομεινάρι παλιότερων καταστάσεων;

Η παράδοση της αποχής από το ελαιόλαδο φαίνεται να είναι οικονομικής σημασίας, αφού ο καρπός και το μεταποιημένο προϊόν (ελαιόλαδο) διαφέρουν πολύ ως προς το κόστος παραγωγής τους, καθώς η παραλαβή του ελαιολάδου έχει σημαντικό κόστος και περιλαμβάνει μια απαιτητική και χαμηλής απόδοσης επεξεργασία.

Λόγω της αποχής από το ελαιόλαδο, οι πιστοί αναγκάζονται να καταργήσουν πολλές από τις παραδοσιακές τεχνικές μαγειρικής και επεξεργασίας των τροφίμων. Έτσι η νηστεία στην ορθόδοξη εκκλησία, κυρίως μέσω του αποκλεισμού του ελαιολάδου, συμβολίζει και την περιοδική άρνηση του κοινωνικού χαρακτήρα της τροφής.

Μια άλλη ερμηνεία για την αποχή από το ελαιόλαδο παραπέμπει στο συμβολισμό, θυμίζοντας την παλιά συνήθεια να χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση του ελαιολάδου ασκοί με επένδυση από στομάχι ζώων, που σημαίνει «μόλυνση» του περιεχομένου τους, δηλαδή του ελαιόλαδου.

Τέλος, η απαγόρευση έχει συσχετισθεί με τις αφροδισιακές ιδιότητες που αποδίδονται στο ελαιόλαδο, με την έννοια ότι η αποχή από το προϊόν κρίνεται απαραίτητη, αφού οι μέρες νηστείας είναι και μέρες αποχής από τις σεξουαλικές δραστηριότητες.

Πηγές: «Ανθρωπολογία της Διατροφής»  Αντωνία Λήδα Ματάλα

Εικόνα: www.zastavki.com

Φράντζας Χριστόφορος